Giehtaruohttasa meahcceguovllu ja Ánnjaloanji suodjalanguovllu dikšun- ja geavahanplána

Meahcceguovlolága mielde meahcceguovlluide galgá dahkat dikšun- ja geavahanplána, man birasministeriija nanne. Dikšun ja geavahanplána dahkko 10-20 jahkái háválassii, ja das meroštallet doaimmaid guovllu vuođđomihttomeriid ollašuhttimii. Giehtaruohttasa meahcceguovllu vuosttas dikšun- ja geavahanplána lea gárvvistuvvon 1990-logu loahpas ja nannejuvvon jagi 2008. Plánaguovlu doallá sisttis jagi 1991 vuođđuduvvon Giehtaruohttasa meahcceguovllu, mii gullá Natura 2000 -fierpmádahkii oassin guovllu Giehtaruohttasa meahcceguovlu. Plánaguvlui gullet maiddái guovllut meahcceguovloráddjema olggobealde ja meahcceguovllu sisa báhcán Ánnjaloanji suodjalanguovlu. Plánaguovllu oppalašviidodat lea 221 270 hektára, ja dat lea ollásit Eanodaga gieldda guovllus.

Giehtaruohttasa meahcceguovllus lea Suoma diliin áidnalunddot stuorraduoddariid guovlu, alimus čohkkan Háldi. Guovllu mearkkašupmi boazodollui ja eará luondduealáhusaide lea buhttemeahttun. Lassin dat lea bivnnuhis vánddardan- ja meahccebivdoguovlu. Luondduárvvuidis beales guovlu ja laktojuvvon Natura 2000 -suodjalanpropgrámmii.

Dikšuma ja geavaheami plánen doallá sisttis dáládili govvádusa, mas identifiseret guovllu suodjalan- ja kulturárvvut. Dálá dili govvádusa vuođul árvvoštallat guvlui čuohcán guovddáš áitagiid ja evttohat doaibmabijuid daid dustemii. Mihttomeari ásaheamis evttohat, mo doaibmabiju ollašuvvama čuovvut ja daid váikkuhusaid ja váikkuheaddjivuođa árvvoštallat. Ollašuhttimii lea čohkken Meahciráđđehusa ovddasvástádusas lea doaimmaid ja daid resursadárbbuid.

Plánaid linnjemiid vuođđun lea meahcceguovlo- ja luonddusuodjalanlágas ja eará láhkaásaheamis, guovllus dahkkon čielggadusain, báikkálaš ássiid ja čanusjoavkkuid ovdanbuktán oainnuin ja ráđđádallamiin sámedikkiin. Plána várás vuođđuduvvui ovttasbargojoavku, masa bovdejedje ovddasteaddjiid sierra čanusjoavkkuin. Sámediggi nammadii plána doarjjan sierra Akwé: Kon -bargojoavkku. Akwé: Kon -rávvagiid heivehemiin figge sihkkarastit sápmelaččaid oassálastin plána gárvvisteapmái ja sámekultuvrii čuohcán váikkuhusaid árvvoštallamii.

Plánas buktet ovdan, ahte guovllu áhpásmuhttinatnu stivrejuvvo eanaš vánddardan- ja luondduturismaavádahkii (17 % guovllus) ja ahte eanaš oassi guovllus (83 %) báhcá boaittobealeavádahkan. Mihttomearrin lea sihkkarastit, ahte eai lassánange galledeaddjimearit hehtte meahcceguovlolágas oaivvilduvvon vuođđudanmihttomeriid: meahcceguovloluonddu seailuma ja sámekultuvrra ja luondduealáhusaid dorvvasteami.