Mallá luonddumeahci dikšun- ja geavahanplána

Luonddusuodjalanlága mielde luonddumehciide sáhttá gárvvistit dikšun- ja geavahanplána. Dikšun- ja geavahanplána dahkko 10-20 jahkái háválassii ja das meroštallet doaimmaid guovllu vuođđudan­mihtto­meriid ollašuhttima várás. Plána áiggi čuovvuma guorahallat sulaid 6 jagi gaskka ja dárbbu mielde plána guorahallo earáge áigge.Dárkilut doaibmabijut plána linnjáid vuođul plánejuvvojit dárbbašettiin sierra doaibmabidjoplánain. Mallá luonddumeahccái eai ovdal leat gárvvistan dikšun- ja geavahanplána.

Jagi 1938 vuođđuduvvon Mallá luonddumeahcci gullá Natura 2000 -fierpmádahkii. Plánaguovllu olles viidodat lea 3 089 hektára, ja dat lea obban Eanodaga gielddas sámiid ruovttuguovllus.

Dikšuma ja geavaheami plánen sisttisdoallá dáládili govvádusa, mas earuhit guovllu suodjalan- ja kultur­árvvuid. Dáládili govvádusa vuođul árvvoštallat guvlui čuohcán guovddášáitagiid ja evttohat doaimmaid daid dustema várás. Mihttomeari ásaheamis ovdanbukto, mo doaimmaid ollašuvvama čuovvut ja mo daid váikkuhusaid ja váikkuheaddjivuođa árvvoštallat. Ollašuhttimii leat čohkken Meahciráđđehusa ovddasvástádussan lean doaimmaid ja daid resursadárbbuid.

Plána linnjáid vuođđu lea lágain ja ásahusain, guovllus dahkkon čielggadusain, báikkálaš ássiid ja čanusjoavkkuid ovdanbuktán oainnuin ja ráđđádallamis sámedikkiin. Plána várás vuođđuduvvui ovttasbargojoavku, masa bovdejedje ovddasteaddjiid sierra čanusjoavkkuin. Sámediggi nammadii plána doarjjan sierra Akwé: Kon -bargojoavkku. Akwé: Kon -rávvagiid heivehemiin figgojuvvui sihkkarastit sápmelaččaid oassálastin plána gárvvisteapmái ja sámekultuvrii čuohcán váikkuhusaid árvvoštallamii.

Plánas evttohat dušše smávva rievdadusaid ja dárkilastimiid luonddumeahci dán rádjai lean diškumii ja geavaheapmái. Bohccuid guohtuma váikkuhusaid luonddumeahci luondduárvvuide figgat geahpedit ovttasbarggus Giehtaruohttasa bálgosiin. Oppa luonddumeahcci evttohuvvo ráddjehusavádahkan, gos lihkadeapmi 15.5.-1.11. lea lobálaš dušše merkejuvvon máđijain.

Rievdadus Mallá luonddumeahcci dikšun- ja geavahanplána girjemiidda mat gusket boazodoalu

16.12.2025

Dán dikšun- ja geavahanplána čuoggás 10b boazodoallu lea girjejuvvon gielddusin Mallá luonddumeahcis. Luonddusuodjalanlága beaivádeamis (9/2023) 50 § 1 momeantta 6 čuoggás gávnnahuvvo, ahte boazodoallu lea lobálaš boazodoallolága (848/1990) mielde. Guovllu dikšun ja atnu ollahuhttojuvvo gustojeaddji lága mielde ja deaksta divvojuvvo láhkavuoimmi dávisteaddjin dikšun- ja geavahanplána ođasteami olis.

Mallá luonddumeahcci láhka (520/2023) muhtin luonddusuodjalanguovlluid vuođđudeamis stáhtaeatnamiidda addojuvvon lága rievdadeamis aiddostahttá 4 a §:s, ahte Meahciráđđehus sáhttá ráddjet bohccuid guođoheami, juos dat lea luonddudieđalaš ákkaiguin vealtameahttun guovllu šlájaid ja luonddutiippaid dorvvasteami várás. Ráddjehusat galget leat váikkuhusaideaset mielde nu unnánaččat go vejolaš sápmelaččaid riektái bajásdoallat ja ovdánahttit iežaset giela ja kultuvrra. Ovdal ráddjehusdoaimmaid ollahuhttima Meahciráđđehus galgá árvvoštallat váikkuhusaid ovttasráđiid áššáigullevaš bálgesiin ja báikkálaš sámi servošiiguin sihke váldit vuhtii maid sámiid árbevirolaš dieđu.

Lassidiehtu mearrádusain:

• Luonddusuodjalanláhka 9/2023
  Finlex: https://finlex.fi/fi/lainsaadanto/saadoskokoelma/2023/9 (suomagillii)
• Láhka muhtin luonddusuodjalanguovlluid vuođđudeamis stáhtaeatnamiidda 83/1938
  Finlex: https://www.finlex.fi/fi/lainsaadanto/1938/83 (suomagillii)
• Láhka muhtin luonddusuodjalanguovlluid vuođđudeamis stáhtaeatnamiidda addojuvvon lága rievdadeamis 520/2023
  Finlex: https://finlex.fi/fi/lainsaadanto/saadoskokoelma/2023/520 (suomagillii).